![]() |
![]() |
Wnętrze kościoła w Żarkach Wielkich w latach pięćdziesiątych XX wieku. | Wnętrze kościoła z lat sześćdziesiątych XX wieku, brak chórów na ścianach bocznych. |
![]() |
|
Wnętrze kościoła po generalnym remoncie przeprowadzonym przez ks. Stanisława Wojnara w 1976r. Malowidła ścienne wykonał malarz Wojciech Półtorak |
|
KOŚCIÓŁ RZYMSKO- KATOLICKI PW. MATKI BOŻEJ RÓŻAŃCOWEJ W ŻARKACH WIELKICH
Parafialny kościół rzymsko- katolicki pw. Matki Bożej Różańcowej został wybudowany w latach 1693-1695 przez majstra murarskiego Fryderyka Pulta i majstra ciesielskiego Dawida Altina.
Jest położony na dawniejszym cmentarzu , na zachód od obniżenia stanowiącego wówczas duży staw wiejski. Styl barokowy, struktura budowli salowa z trójściennym zamknięciem i wieżą zachodnią, z kamienia polnego i cegieł. Od strony północnej krzyżowo sklepiona zakrystia z dachem pulpitowym. Wieża pięciokondygnacyjna, z narożnikami tynkowanymi na cios. Szczeliny okienne na drugiej i płaskołukowe okna na trzeciej (średniej) kondygnacji. Nad nią dzwon i tarcze zegarowe.
Na ostatniej kondygnacji cztery otwory okrągłołukowe z kolumienką w środku i łukami stanowiącymi obramowanie. Wypukła kopuła z ośmioboczną otwartą latarnią na rzeźbionych podporach. Nie zachowała się chorągiewka z datą „1695” i herbem Promintzów.
W nawie także narożniki ciosowe i wielkie okrągłołukowe okna. Nad ołtarzem- wysoko na osi środkowej od strony wschodniej okno na kształt owalu. Wejścia okrągłołukowe – jedno od zachodu przez wieżę, drugie od południowego wschodu.
Ściany tynkowane, od zachodu dwukondygnacyjny chór z organami (kiedyś galerie zajmowały wszystkie ściany – poza ołtarzową). Belki dawniej malowane „na marmurek” – dziś obite panelami z Kronopolu. Okna niegdyś posiadały stare szkło wypukłe. Drzwi wewnętrzne i zewnętrzne prowadzące na wieżę i do zakrystii – płaskołukie (w 1908 roku odnowił je berliński malarz Frey).
Najcenniejszy we wnętrzu kościoła był piękny rzeźbiony ołtarz w kasetowej szafie, jeszcze z początku XVI wieku (1530 rok– sprzed budowy kościoła) , który najprawdopodobniej pochodził ze „szkoły naddunajskiej”- jednak możliwe jest pochodzenie południowo -wschodnie lub średnioniemieckie.
Dziś ołtarz znajduje się w kościele parafialnym w Łęknicy. Środkowy relief wyobraża Zwiastowanie Najświętszej Marii Panny. Na skrzydłach figuralne malowidła na tle krajobrazowym.
Strony wewnętrzne – Matka Boska na sierpie Księżyca, koronowana przez aniołów oraz figury św. Piotra, św. Jana Ewangelisty, św. Pawła i św. Sebastiana. Na stronach zewnętrznych św. Katarzyna ze św. Barbarą, św. Krzysztof, św. Dorota ze św. Małgorzatą i św. Jerzym. Na podstawie Hołd Trzech Króli, z boku herby lwa kroczącego z uniesioną przednią łapą i na podzielonym, zielono- białym tle trzy złote lilie, otoczone girlandami owoców, aniołkiem i dzieckiem
w XVI-wiecznym stroju. Małe uszkodzenia w 1904 roku uzupełnił berliński rzeźbiarz H. Kahler.
Jeszcze po drugiej wojnie światowej zachowała się chrzcielnica drewniana z końca XVII wieku, z wieloma profilami
i główkami aniołów –dziś nie istnieje. Natomiast dobrze zachowała się ambona- na rogach kosza motyw akantowy,
w oszalowaniu ośmioboczne rozety liściowe. Pod koszem wisząca niegdyś potężna szyszka (któryś z proboszczów kazał ją usunąć, bo przeszkadzała w przechodzeniu wiernych do ołtarza). Na daszku ambony kartusze z rzeźbionymi liśćmi akantu, środkowy miał litery hrabiego Anzelma Promnitza z Żar i jego herb.
Pierwsze organy – dzieło mistrza Kunisha z Żar z 1791roku znajdowały się na chórze nad zakrystią.
W latach powojennych wierni ufundowali nowe organy, które znajdują się na drugim chórze od strony zachodniej, obecnie nieczynne. Dzisiaj organista Pan Jan Kasprzyk gra na zupełnie innych.
Znani z przekazów pastorzy z Żarek Wielkich : Johann Gottlob Fechner (1724-1793)- ojciec twórcy psychologii doświadczalnej Gustawa Teodora, Magnus Beniamin Cruger (1684-1754), Fryderyk Bohne (1748-1831).
Na uwagę zasługuje fakt, że w miejscowym kościele parafialnym znajdują się pamiątkowe przedmioty przywiezione z Kresów Wschodnich przez parafian pochodzących z Kozłowa, którzy po wojnie osiedlili się w Żarkach Wielkich. Należą do nich: ornat, 2 dalmatyki, 4 chorągwie oraz pozłacany kielich mszalny z imieniem i nazwiskiem fundatora – Jana Dendewicza. Szaty liturgiczne, kielich oraz chorągwie przez lata służyły parafii. W przepięknym wschodnim ornacie ostatnio mszę św. sprawował Ks. J. Oszkiel 2006r., po wizycie przedstawicieli Międzynarodowego Centrum Kultury w Krakowie. Pamiątki z Kozłowa pozostające na stanie parafii w Żarkach Wielkich zostały skatalogowane w opracowaniu Kościoły i Klasztory Rzymskokatolickie Dawnego Województwa Ruskiego.Tom15, Kraków 2007.
Po wojnie Żarki Wielkie były obsługiwane przez proboszcza parafii Tuplice (od 8 lutego 1946 roku ks. Paweł Elsner, który zmarł 12 lutego 1971 roku) , potem Niwicy (ks. Jan Klaczak od 1948 roku). Dzień 1 grudnia 1957 roku to data erekcji (założenia) parafii w Żarkach Wielkich z siedzibą w Łęknicy. Parafia powstała z podziału parafii Tuplice. Dopiero pod koniec czerwca 1971 roku Żarki Wielkie otrzymały samodzielnego wikariusza –późniejszego dziekana z Łęknicy ks. Józefa Kruka (ur. 2 października 1939r. w Tarnowicy Polnej, święcenia kapłańskie 30 czerwca 1963 we Wrocławiu).
Wówczas parafianie zakupili dom mieszkalny od Państwa Leśniewiczów ( pierwotnymi właścicielami była rodzina Olchowików) z przeznaczeniem na plebanię.
Od początku lat sześćdziesiątych kościół w Żarkach Wielkich obsługiwali księża:
- Ks. Kołodziejczyk
- Ks. Wincenty Szałęga
- Ks. Zbigniew Bąkowski i wikariusze Ks. Stanisław Socha i Ks. Rudolf Zubik
- Ks. Kazimierz Wis i wikariusz Ks. Domagała
- Ks. Stefan Mormol
- Ks. Andrzej Kubiszyn i wikariusz Ks. Roman Kopiec
Następni proboszczowie to Ks. Stanisław Wojnar (od 3 września 1974 roku)
Ks. Mieczysław Dereń ( od 29 czerwca1978 roku).
Wtajemniczeni twierdzą, że swoją parafię Żarki Wielkie zawdzięczają bp Wincentemu Urbanowi, krajanowi pochodzącemu z lwowskich Żarkowian. W 1972 roku parafia przechodzi z archidiecezji wrocławskiej do diecezji gorzowskiej. W 1981 roku Łęknica zostaje wyłączona z Żarek i staje się samodzielną parafią.
Od 13 listopada 1979r. w parafii pw. Matki Bożej Różańcowej w Żarkach Wielkich rozpoczął pracę jako samodzielny wikariusz Ks. Jerzy Marceli Oszkiel, a od 30 czerwca 1981 roku pracował już jako proboszcz. Urodzony 16 stycznia 1939 roku w Stołpcach, wywieziony z rodziną na Syberię (w czasie transportu matce Jadwidze wraz z synem Jerzym udało się zbiec ), przeżył cudem wojnę.
Jego kapłaństwo było dziękczynnym wotum. Wyświęcony 21 czerwca 1964 roku w Pile. Jego posługa kapłańska w parafii Żarki Wielkie trwała do 18 grudnia 2007r.,wtedy ks. Jerzy odszedł do Domu Księży Emerytów w Zielonej Górze. W 1987 roku jego staraniem wybudowano ołtarz główny z płytek marmurowych- obramowanie obrazu Matki Bożej Różańcowej. W 1997 roku w kościele podjęto
z inicjatywy Ks. Oszkiela prace remontowe. Odnowiono wnętrze kościoła (położono panele i płyty kartonowo- gipsowe) i odmalowano ambonę oraz dokonano renowacji stacji drogi krzyżowej.
W 2000 roku na miejscu starego krzyża znajdującego się przed kościołem, postawiono nowy, wykonany z drewna, na którym widnieje napis „ratuj duszę swoją”. Pod koniec 2003 roku rodzina Mukoidów z Żarek Wielkich ufundowała świątyni witraż, przedstawiający Matkę Boską, który znajduje się nad ołtarzem w miejscu dawnego.
15 sierpnia 1995r. Ks. Jerzy otrzymał z rąk Księdza Biskupa Adama Dyczkowskiego tytuł Kanonika.
Ksiądz Kanonik Jerzy Oszkiel zmarł 16 lutego 2008r. w Zielonej Górze. Uroczystościom żałobnym 20 lutego w Żarkach Wielkich przewodniczył bp Stefan Regmunt.
Pogrzeb z udziałem bp. Pawła Sochy odbył się 21 lutego w Drawnie k. Choszczna, w rodzinnej miejscowości śp. Księdza Kanonika Jerzego Oszkiela.
7 marca 2008r. bp Stefan Regmunt dokonał nominacji na urząd proboszcza parafii w Żarkach Wielkich.
Dekret otrzymał Ks. Mirosław Bachman. W czasie swojej czteroletniej posługi w Żarkach Wielkich staraniem księdza odremontowano parter plebanii, odnowiono ściany świątyni oraz przebudowano ołtarz.
3 maja 2012r. zakończył swoją ziemską pielgrzymkę Ks. Mirosław Bachman. Parafianie pożegnali go 8 maja 2012r. w miejscowym kościele. Uroczystości pogrzebowe zgodnie z ostatnia wolą księdza odbyły się w Zielonej Górze, którym przewodniczył Ks. Biskup Ordynariusz Stefan Regmunt.
Od 18 czerwca 2012 r. Proboszczem parafii w Żarkach Wlk. został mianowany Ks Zdzisław Skorek, który wraz z wiernymi podjął się zadań duszpasterskich oraz długo oczekiwanego remontu świątyni.
Odpust Matki Bożej Różańcowej - 7 października
Liczba mieszkańców 788 osób
Terytorium parafii stanowią:
- Żarki Wielkie,
- Buczyny - (2 km),
- Pustków - (3 km),
- Stare Czaple - (2 km),
- Żarki Małe - (2 km)